noorderlicht: kansen en live

Op deze pagina richten we ons op noorderlicht, ook wel poollicht genaamd. In de grafieken zie je verschillende indexen en LIVE waarnemingen uit voornamelijk Noord-Europa. De activiteit is te herleiden naar eventuele noorderlichtkansen boven de Benelux: meestal wordt hiervoor de KP-index gebruikt. Bij KP-5 en 6 is er boven Nederland met korte pieken fotografisch noorderlicht mogelijk; vanaf KP-7 neemt de kans op visueel noorderlicht toe. Volg mijn social media of die van Wesley Hogervorst om aankondigingen (ruim) van tevoren binnen te krijgen!


TERUGBLIK ZONNESTORM 12 augustus 2024een niet al te krachtige zonnestorm (veelal een KP6/G2) veroorzaakte in de nacht van maandag 12 augustus bij vlagen fraai noorderlicht boven de Benelux. Omdat we tijdens deze nachten toevallig ook met de piek van meteorenzwerm Perseïden zaten, leverde dat unieke beelden op in eigen land. Namelijk vallende sterren (meteoren) met tegelijkertijd noorderlicht! Ik had samen met enkele andere fotografen de mazzel dat zich twee of drie felle vuurbollen voordeden in noordelijke richting, precies boven of zelfs door het noorderlicht heen. Gecombineerd met de bloeiende heide was dit een magisch spektakel.

Noorderlicht met meteoren (Perseïden) en bloeiende heide, 12 aug rond 01.45 uur


TERUGBLIK ZONNESTORM 10/11 MEI 2024: de zwaarste zonnestorm van de 2024/2025 cyclus (zonnemaximum) tot nu toe vond plaats in de avond van vrijdag 10 mei. Een maximale activiteit van KP-9/G5 zorgde voor bijzonder intens noorderlicht met een flink aantal 'substormen' die gedurende de avond en nacht in onze omgeving plaatsvonden. Bij ons dook de Bz enige tijd naar -50 en dat zorgde voor een urenlange lichtshow boven de Benelux. Satelliet Stereo A kwam zelfs aan een Bz van -77 (!) en een Bt-waarde van 80. Het betrof hier ten minste een herhaling van de uitbarsting van oktober 2003, maar wellicht was dit exemplaar zelfs nog iets forser en moeten we terug naar het jaar 1989 voor een hogere activiteit.

Vanuit Zeeland hebben we deze unieke noorderlicht-nacht ervaren en met genot! Van avondschemering t/m ochtendschemering hing er visueel kleur in de lucht, waarbij twee pieken omstreeks 00.20-00.40 uur én rond 02.30 uur het meest tot de verbeelding spraken. Rode en paarse pilaren hingen op die tijdstippen recht boven ons hoofd; we konden af en toe zelfs onze eigen schaduw in het zand zien vallen. Zo fel werd het licht bij tijden. Op de meeste andere momenten hing een prachtig statische, groene band boven de Noordzee, iets wat je normaliter alleen rondom de poolcirkel kunt waarnemen. Hieronder is mijn compilatievideo van 10-11 mei 2024 te bekijken:

Volg mijn sociale media (Insta, Facebook, Twitter/X) om updates en meldingen omtrent het noorderlicht!


KP-index afgelopen periode

In de grafiek hieronder wordt de gemeten KP-index van vandaag en de aflopen zes dagen weergegeven. Vanaf KP-5 is er bij korte pieken noorderlicht mogelijk boven de Benelux; vanaf KP-7 neemt de kans op visueel noorderlicht snel toe en is er sprake van een zware geomagnetische storm. Hoe breder de gele en rode blokjes, hoe beter! Bron gegevens: Spaceweather.gfz/Potsdam (Duitsland).


Magnetometers

Deze grafieken tonen de gegevens van een zogenaamde magnetometer, gestationeerd in Alphen a/d Rijn (Zuid-Holland, NL) en eronder Scandinavië. Uit elke grafiek kunt U live de verstoringen van het aardmagnetisch veld en dus de kans op noorderlicht bekijken. Het betreft hier een zeer nauwkeurige graadmeter: wanneer de lijntjes flink omlaag 'duiken' (vanaf 170-200 nT) kan er waarschijnlijk (fotografisch) noorderlicht waargenomen worden! Nadere uitleg in de tabel eronder. Volg meer informatie op wesleyhogervorst.nl. Grafieken updaten niet? Gebruik toetsen: CTRL + F5!

Magnetometer/stackplot voor Noord-Europa (bron Tromsø Geophysical Observatory):

Grafieken updaten niet? Gebruik combi toetsen: CTRL + F5!


De poollicht-ovaal

Onderstaande kaart geeft de poollicht-ovaal weer boven het noordelijk halfrond. Het 'hemisferisch vermogen' duidt de energie in Gigawatt (GW) aan: bij waarden >50 heb je kans op fotografisch noorderlicht boven de Benelux en >100 kans op visueel noorderlicht. Grove indicatie! Deze waarde is rechtsboven in de kaart te vinden. Bron: NOAA/Space Weather Prediction Center.


Live: fase van de maan

Fel maanlicht is mede bepalend voor het goed waarnemen van noorderlicht. Hieronder zie je de maanfase voor vandaag!


Activiteit van de zon

Op de onderstaande twee beeldjes is de actuele zonneactiviteit en coronale massa uitstoot te bekijken. Zonnevlammen en uitbarstingen in de afgelopen 30-60 minuten worden met felle kleuren weergegeven. Bron: NASA/NOAA, satelliet GOES-16.